PENYALAHGUNAAN DADAH

FATIN ATHIRAH BT AHMAD ROSLI

220146

PENGENALAN

Penggunaan dadah yang bertentangan dengan kepentingan rawatannya dipanggil penyalahgunaan dadah. Hari ini istilah yang lebih sesuai digunakan ialah penyalahgunaan bahan. Ianya merangkumi alkohol, tembakau, kokain, marijuana (ganja), dadah-dadah perangsang, LSD dan inhalan (bahan yang disedut).  Perkataan bahan ini lebih sesuai berbanding dengan penggunaan perkataan dadah. Ini kerana dadah merupakan bahan kimia pembuatan. Kebanyakkan bahan yang disalahgunakan itu dihasilkan secara semulajadi, contohnya candu yang tidak boleh digunakan oleh manusia. Persatuan Mencegah Dadah Malaysia (PEMADAM) Bahagian Sabah menyatakan bahawa “Dadah terdiri daripada pelbagai jenis bahan kimia asli atau tiruan yang dimasukkan ke dalam tubuh sama ada dengan memakan, menelan, meminum, menghisap ataupun suntikan. Ia bertujuan untuk mengubah keadaan badan, perasaan dan kelakuan pengguna.”

UNDANG-UNDANG DAN AKTA PENYALAHGUNAAN DADAH

Akta penyalahgunaan dadah yang pertama ialah Akta Berbahaya 1952. Akta Berbahaya 1952 adalah untuk mengawal pengimportan, pengeksportan, pengilangan, penjualan dan penggunaan candu dan beberapa bahan dan dadah merbahaya tertentu. Akta ini juga membuat peruntukkan khas berhubung dengan bidang kuasa mahkamah terhadap kesalahan-kesalahan yang tertakhluk dibawahnya dan perbicaraan mahkamah.

Akta yang kedua ialah Akta Penagih Dadah. (Rawatan dan Pemulihan) 1983 - (Pindaan) 1998. Akta Penagih Dadah (Rawatan & Pemulihan) 1983 (Pindaan) 1998 ini digubal bertujuan untuk memberi rawatan dan pemulihan kepada penagih-penagih dadah. Selain merupakan proses rawatan lanjutan yang menitik beratkan mengawasan ke atas penagih-penagih bertujuan memastikan mereka tidak mengulangi pengagihan mereka.

Akta yang ketiga ialah Akta Dadah Berbahaya (Langkah-Langkah Pencegahan Khas) 1985. Akta ini membuat peruntukan mengenai tahanan pencegahan orang-orang yang ada kaitan dengan apa-apa aktiviti yang berhubung atau yang membuat pengedaran dadah berbahaya.

Akta yang keempat ialah Akta Dadah Berbahaya (Perlucutan Harta) 1988. Akta ini mmperuntukkan mengenai kesalahan-kesalahan yang berhubung dengan harta dan mengenai penyitaan dan perlucutan harta yang berkaitan dengan aktiviti yang ada hubungan dengan kesalahan-kesalahan dibawah Akta Dadah Berbahaya 1952.

Akta yang terakhir ialah Akta Racun 1952. Akta ini bertujuan untuk mengawal pengimportan, pemilikan, pengeluaran, penjualan dan penggunaan racun. Racun bermaksud bahan-bahan yang dinamakan dan disenaraikan di dalam senarai racun dan termasuk apa-apa campuran, penyediaan, solusi atau yang asli yang mengandungi bahan-bahan tersebut apa-apa penyediaan atau bahan-bahan yang terkandung di dalam Jadual Kedua Akta ini. 

  

STATISTIK PENYALAHGUNAAN DADAH

RAWATAN, PERUBATAN & PEMULIHAN UNTUK PENAGIH DADAH

Agensi Antidadah Kebangsaan (AADK) telah memperkenalkan Model Cure & Care dengan konsep terbuka atau Open Access. Model ini memberi penekanan terhadap kaedah rawatan pemulihan secara sukarela dan menggabungkan alemen program psikososial dan klinikal serta perubatan sebagai komponen utama perlaksanaan program. Pendekatan model ini juga menjadi teras kepada semua bentuk perkhidmatan yang ditawarkan oleh AADK dengan menjadikan tagline "Kami Prihatin, Kami Sedia Membantu", (We Care, We Serve) sehingga mampu memulihkan klien sebagai manusia yang kembali berfungsi.

 Klinik Cure & Care 1Malaysia     

Setelah hampir 30 tahun, akhirnya AADK mengorak langkah melaksanakan anjakan berganda daripada pendekatan pemulihan yang berbentuk regimented, tough & rugged, tidak berstruktur dan sistematik, tiada pilihan dan berbentuk paksaaan secara perundangan di Pusat Serenti / PUSPEN kepada pendekatan yang beraspirasikan konsep terbuka, prihatin, mesra, teraputik, program yang lebih berstruktur, sistematik, multiprogram serta mampu memenuhi keperluan kepulihan klien secara komprehensif.

Bermula 1 Julai 2010, AADK telah melakukan transformasi di dalam merawat dan memulihkan penagih dadah dengan menubuhkan Klinik C&C 1Malaysia Sungai Besi sebagai pilot project diikuti dengan Bukit Mertajam, Tampoi, Tampin, Kota Bharu, Kuching dan Papar. Sebuah lagi PUSPEN ditransformasikan kepada Klinik C&C 1Malaysia pada tahun 2011 iaitu Jerantut dan dua buah PUSPEN lagi pada tahun 2012 iaitu Karangan dan Bachok. Sehingga kini terdapat 11 buah Klinik C&C 1Malaysia dengan penambahan sebuah lagi pada 7 Januari 2013 iaitu Klinik C&C 1Malaysia Dengkil. Kemudahan dan perkhidmatan di Klinik C&C 1Malaysia seperti tempat yang tiada accessibility kepada perkhidmatan di Klinik C&C, tempat yang tiada perkhidmatan CCSC di kawasan berkenaan dan tempat yang mempunyai magnitude permasalahan penyalahgunaan substans di kawasan berkenaan.

Perkhidmatan yang ditawarkan di Klinik C&C 1Malaysia adalah terbuka kepada sesiapa yang mempunyai permasalahan dadah. Perkhidmatan di tawarkan kepada klien secara pesakit luar yang merangkumi detoksifikasi menggunakan ubat-ubatan, kaunseling dan bimbingan, agama dan spiritual, kelompok sokong bantu, rujukan dan advokasi, pendidikan pencegahan relapse, life skiils dan rawatan terapi gentian menggunakan metadhone.

Klinik C&C 1Malaysia turut menawarkan perkhidmatan kepada klien yang hadir secara sukarela, termasuklah keluarga klien atau sesiapa sahaja yang signifikan dengan klien untuk mendapatkan perkhidmatan.

Klien yang hadir untuk menjalani program rawatan dan pemulihan dadah tidak terikat dengan implikasi undang-undang. Klien akan dibuat ujian dan penilaian terhadap penggunaan dadah sebelum kemasukan dan tiada tindakan undang-undang dikenakan kepada klien. Antara prinsip kemasukan klien ke Klinik C&C 1 Malaysia adalah secara sukarela, tiada pra-syarat, tiada implikasi atau unsur undang-undang. Kaedah kemasukan klien pula seperti datang sendiri secara sukarela, rujukan oleh pihak ketiga merangkumi keluarga, pasangan, rakan dan majikan. Selain itu, kemasukan klien juga boleh melalui temuseru oleh Pegawai AADK atau Badan Bukan Kerajaan (NGO).

Cure & Care Rehabilitation Centre (CCRC)

Pada peringkat awal institusi pemulihan dadah yang dikenali sebagai Pusat Serenti ditukar nama kepada Pusat Pemulihan Penagihan Narkotik (PUSPEN) pada tahun 2009 dan selaras transformasi ia ditukar pula kepada Cure & Care Rehabilitation Centre (CCRC). CCRC berkuatkuasa pada 1 Jun 2012. Kemasukan klien adalah melalui Perintah Mahkamah Seksyen 6(1) (a) Akta Penagih Dadah ( Rawatan dan Pemulihan ) 1983.

Pendekatan Pusat Serenti/PUSPEN yang regimented, tough & rugged telah ditukar kepada pendekatan yang lebih humanistik dengan berkonsepkan program yang santai, lebih berkesan dan mudah dilaksanakan.

Program rawatan, perubatan dan pemulihan di institusi dilaksanakan dengan lebih berfokus melalui penyingkatan tempoh rawatan dan pemulihan (6-11 bulan) berdasarkan penilaian prestasi klien di bawah Seksyen 12(2) Akta Penagih Dadah (Rawatan dan Pemulihan) 1983. Walau bagaimanapun bagi klien yang tidak melepasi kriteria penilaian untuk penyingkatan tempoh, pembebasan mereka adalah di bawah seksyen 12(1) Akta Penagih Dadah (Rawatan dan Pemulihan) 1983. Program pemulihan memenuhi keperluan kepulihan klien, penilaian berdasarkan kategori klien dan tahap kebergantungan serta keparahan penagihan klien. Perubahan imej baru klien dan fasiliti persekitan kondusif, pendekatan fun, effective & easy to implement serta mekanisme pelaksanaan menumpukan kepada aktiviti di dalam kelompok secara sistematik dan seragam mengikut Rancangan Kepulihan Klien.

Cure & Care Vocational Centre (CCVC)

CCVC merupakan institusi induk bagi program Latihan Kemahiran Vokasional, Industrial Apprentice dan berfungsi sebagai hub berhubung hal ehwal vokasional untuk semua klien AADK. CCRC merupakan pusat pemulihan yang ke-29 yang telah dibina berkeluasan 46 ekar, terletak di negeri Selangor iaitu 25km daripada Pekan Dengkil. Pembinaan CCRC di atas arahan Perdana Menteri pada tahun 2004. Pusat ini dijadikan sebagai Pusat Latihan Vokasional penghuni pra-bebas. Nama baru yang diberikan ialah Institusi Kemahiran dan Latihan Sepang atau lebih dikenali dengan nama Ikhlas. Institusi ini menerima kemasukan pelatih kemahiran vokasional sesi 1/2006 pada 16 Januari 2006. Dahulu ianya dikenali sebagai Ikhlas yang memberi latihan kepada klien secara perundangan, sekarang telah diberi nama baru iaitu Cure & Care Vocational Centre (CCVC) Sepang yang memberi latihan kemhiran kepada kumpulan sasar daripada Klinik C&C, CCSC dan Orang Kena Pengawasan (OKP).

Cure & Care Service Centre (CCSC)

Program Rawatan Pemulihan Dalam Komuniti merupakan program susulan (Aftercare) yang disediakan kepada klien yang telah menamatkan program dalam institusi. Melalui Transformasi, Peranan dan Fungsi yang dahuluinya dilaksanakan melalui peranan Pusat Khidmat AADK (PKAADK) telah diambil alih peranan oleh CCSC melalui rebranding semula dan ditambahbaik dengan meningkatkan lagi fungsi dan peranan menyediakan perkhidmatan rawatan dan pemulihan kepada kumpulan sasar melalui Program Psikososial seperti program bimbingan dan kaunseling, Kelompok Sokongan Sosial (KSS), Kelompok Pencegahan Relaps (KPR), Program Keluarga, Program Early Recovery (ER) dan sebagainya. Selain itu, CCSC turut berfungsi sebagai tempat rujukan dan khidmat nasihat, Program RTG Metadon sebagai rawatan sokongan kepada klien serta kemudahan sukan dan riadah.

Perkhidmatan di CCSC memfokuskan kepada perkhidmatan yang bersifat prihatin bagi memberikan program rawatan dan pemulihan yang dapat memenuhi keperluan kepulihan klien. Penubuhan CCSC di seluruh kawasan mensasarkan kepada perluasan akses perkhidmatan rawatan dan pemulihan secara sukarela di dalam komuniti kepada seluruh rakyat Malaysia yang mempunyai permasalahan dadah.

Kaedah kemasukan ke CCSC ialah boleh datang sendiri secara sukarela, rujukan oleh pihak ketiga seperti keluarga, pasangan, rakan dan majikan, temuseru oleh Pegawai AADK atau Badan Bukan Kerajaan (NGO) dan Rujukan dari C&C/CCRC/CVCVC dan lain-lain. Kumpulan sasar bagi CCSC ialah penagih/penyalahguna dadah, keluarga yang mempunyai masalah dadah, pelajar yang mempunyai masalah dadah, majikan, klien yang datang secara sukarela dan seluruh rakyat Malaysia yang mempunyai masalah.

Caring Community House (CCH)

Program rawatan dan pemulihan bukan sahaja dilaksanakan di dalam institusi, malah ianya juga dilaksanakan di dalam komuniti sebagai kesinambungan untuk mengekalkan kepulihan iaitu, dengan mewujudkan Caring Community House (CCH).

Caring Community House (CCH) diperkenalkan untuk rawatan dan pemulihan dalam komuniti. CCH juga memperkasakan peranan komuniti setempat untuk membantu bekas-bekas penagih dadah meneruskan kepulihan. Perkhidmatan yang disediakan oleh CCH ialah menggunakan kepakaran sedia ada dalam komuniti bagi melaksanakan program pemulihan yang sesuai keada klien yang memerlukan. Program ini turut membantu penagih-penagih dadah kembali berfungsi dan dapat menjalani kehidupan sebagai insan yang produktif serta meningkatkan kesedaran masyarakat setempat agar turut bersama-sama AADK bagi menangani permasalahan dadah melalui program pendampingan, pencelahan, pencegahan dan pemulihan.

Program yang dijalankan di CCH terbahagi kepada dua iaitu program yang digerakkan oleh komuniti setempat dan program yang dijalankan oleh Pembimbing Rakan Sebaya. Program yang digerakkan oleh komuniti setempat seperti aktiviti kemasyarakatan, program kerohanian, sukan dan riadah, outing atau excursion,  program sambutan hari kebesaran dan perayaan, bimbingan, kelompok sokong bantu, maklumat dan pendidikan serta kumpulan sasaran. Kumpulan sasaran pula merangkumi Orang Kena Pengawasan (OKP), kes sukarela dan  pengguna dadah serta bekas penagih dadah.

Mereka yang memerlukan perkhidmatan khidmat nasihat atau rujukan ialah ibu bapa dan keluarga penagih, pelajar-pelajar sekolah dan Institusi Pengajian Tinggi (IPT), kakitangan kerajaan atau swasta serta agensi dan badan perubatan.

PERKHIDMATAN TRIAGE

Pusat Triage ditubuhkan bertujuan untuk menilai dan membuat saringan tahap penagihan kepada klien yang diperintahkan oleh Mahkamah dibawah Seksyen 6(1) (a) Akta Penagih Dadah (Rawatan & Pemulihan) 1983. Pusat ini berfungsi untuk menjalankan tapisan, penilaian dan pengkategorian klien-klien. Klien yang telah di saringkan dan dinilai di Triage akan menjalani program rawatan dan pemulihan di CCRC yang telah ditetapkan. Sehingga kini, 3 buah Pusat Triage telah diwujudkan iaitu Triage Kg. Selamat (Zon Utara), Triage Gambang (Zon Timur) dan Triage Tampin (Zon Selatan).

PUSAT LATIHAN AADK

Pusat Latihan AADK (PLAK) Sungai Petani, Kedah merupakan satu-satunya pusat latihan untuk pegawai atau kakitangan AADK. Pusat Latihan ini terletak di Utara Semanjung Malaysia dan bersebelahan dengan Intan Wilayah Utara (INTURA). PLAK mempunyai keluasan 20 ekar, yang terdiri daripada Blok Pentadbiran, Rumah Tamu, 5 Blok Kediaman, Dewan Kuliah, Makmal Komputer, Kafeteria dan Surau. Bangunan kediaman PLAK ini boleh menampung seramai 180 orang peserta kursus dalam satu-satu masa. Pusat Latihan AADK mempunyai 51 orang pegawai dan kakitangan dan diterajui oleh seorang Pengarah.

PLAK bertanggungjawab menyediakan latihan yang komprehensif kepada pegawai atau kakitangan AADK terutamanya dalam bidang Rawatan & Pemulihan, Pencegahan, Pengesanan & Pengawasan. PLAK turut menganjurkan kursus-kursus pengurusan umum termasuk teknologi maklumat yang diperlukan oleh setiap pegawai atau kakitangan AADK.

KESIMPULAN

Secara ringkasnya, cara yang paling biasa digunakan untuk mencegah penagih dari mengulangi tabiat mereka adalah melalui pemantauan yang kerap dan berterusan, kaunseling, dorongan keluarga dan manipulasi sekitaran. Ini kemudiannya diikuti dengan mencegah mereka daripada bergaul semula dengan rakan-rakan lama mereka yang turut sama terlibat dan juga mencegah mereka daripada memperolehi bekalan dadah dengan mudah. Pemantau perkembangan individu yang terlibat dalam gelaja penyalahgunaan dadah adalah amat penting.

AKTIVITI YANG DILAKSANAKAN OLEH AGENSI  ANTIDADAH KEBANGSAAN KEPADA PENYALAHGUNAAN DADAH

 

RUJUKAN

• ·         Bahagian Dasar, Perancangan Dan Penyelidikan, Agensi Antidadah Kebangsaan Malaysia,            Disember 2013.

• ·         Laman Web Rasmi Agensi Antidadah Kebangsaan, Kementerian Dalam Negeri (2014).

• ·         Laman Portal Rasmi Bahagian Perkhidmatan Farmasi, Kementerian Kesihatan Malaysia (2013).

·                                       Mohamad Faez Paiman, (2014), Kesan penyalahgunaan dadah kajian kes di Negeri Kedah Darul  Aman, Academic exercise BPM (Hons), Universiti Utara Malaysia.

• ·         Rohany Nasir, Fatimah Yusooff, Zainah Ahmad Zamani...[et al.] ; penyunting siri Samsudin A. Rahim, Mastura Mohamad, (2008), Pencegahan Penyalahgunaan Dadah Di Kalangan Generasi Muda, Kuala Lumpur: Institut Penyelidikan Pembangunan Belia Malaysia.
•  
  Montaj - Penyalah Gunaan Dadah